สยาม เป็นชื่อที่ใช้เรียกดินแดนและกลุ่มชนที่อาศัยอยู่บริเวณประเทศไทยในสมัยโบราณมาจากคำที่คนกลุ่มมอญ-เขมรใช้ ซึ่งมีหลักฐานบริเวณระเบียงด้านใต้ของนครวัด ประเทศกัมพูชาว่า สยามหรือเสียม เป็นชื่อที่ใช้เรียกคนป่าแถบแม่น้ำเจ้าพระยา แต่จากบันทึกของลาลูแบร์ชาวสยามจะเรียกตนเองว่า ไท แปลว่า อิสระ
สยามกลายเป็นชื่อประเทศอย่างเป็นทางการตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ทรงใช้ชื่อสยามในการทำสัญญากับต่าวชาติ เนื่องจากเป็นยุคจักรวรรดินิยมพระองค์จึงทรงพยายามเปลี่ยนแปลงประเทศให้มีความทันสมัย และเนื่องจากประเทศประกอบด้วยคนหลายชาติพันธ์ุ ทั้งไทย ลาว มอญ ญวน เขมร แขก จีน ฝรั่ง และมลายู การใช้ชื่อ ราชอาณาจักรสยาม อย่างเป็นทางการจึงช่วยสร้างความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
ต่อมารัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสลคราม ต้องการปลุกแนวคิดชาตินิยม จึงเปลี่ยนชื่อ สยาม เป็น ไทย ตามประกาศรัฐนิยมฉบับที่ 1 วันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2482
สยามกลายเป็นชื่อประเทศอย่างเป็นทางการตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ทรงใช้ชื่อสยามในการทำสัญญากับต่าวชาติ เนื่องจากเป็นยุคจักรวรรดินิยมพระองค์จึงทรงพยายามเปลี่ยนแปลงประเทศให้มีความทันสมัย และเนื่องจากประเทศประกอบด้วยคนหลายชาติพันธ์ุ ทั้งไทย ลาว มอญ ญวน เขมร แขก จีน ฝรั่ง และมลายู การใช้ชื่อ ราชอาณาจักรสยาม อย่างเป็นทางการจึงช่วยสร้างความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
ต่อมารัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสลคราม ต้องการปลุกแนวคิดชาตินิยม จึงเปลี่ยนชื่อ สยาม เป็น ไทย ตามประกาศรัฐนิยมฉบับที่ 1 วันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2482
